Tê hai tay, tê hai chân

Tê bì chân tay là biểu hiện cảnh báo những bệnh lý nguy hiểm tiềm ẩn, có thể đe dọa đến sức khỏe của người bệnh. Thời gian đầu, bệnh không có nhiều biểu hiện đáng chú ý, dễ khiến nhiều người chủ quan và bỏ lỡ thời điểm điều trị tốt nhất.

1. Triệu chứng tê bì tay chân biểu hiện thế nào?

Tê bì tay chân là tình trạng mất cảm giác một phần hoặc toàn phần ở chân hoặc tay, do dây thần kinh gặp vấn đề khi truyền thông tin đến não. Người hay bị tê chân tay thường có những biểu hiện như:

• Tê tay chân, cảm giác như kim đâm hoặc kiến bò.
• Tê ngứa ở ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa giống như hội chứng ống cổ tay.
• Tê ngón út và áp út giống như tổn thương thần kinh trụ, kèm theo đau cứng khớp bàn tay.
• Tình trạng tê bì kéo dài khiến tay, chân mất đi cảm giác, thường gặp khi về đêm.
• Tê bì chân tay kèm theo đau mỏi cổ, vai, gáy lan xuống nửa người.
• Có cảm giác nóng ran, tê ngứa châm chích và nóng bỏng ở tứ chi giống như bệnh lý viêm đa dây thần kinh trong tiểu đường, hoặc bệnh lý tổn thương đa rễ thần kinh.
• Tê bì chân tay có thể lan đến hết cánh tay, cổ chân, cẳng chân và hạn chế vận động.
• Tay chân bị chuột rút, co thắt cơ đột ngột, dẫn đến đau nhức âm ỉ ở bắp tay hoặc bắp chân.
• Triệu chứng tê bì chân tay kiểu trung ương, kèm theo thay đổi cảm giác, phản xạ và có tổn thương thần kinh sọ.

2. Tê tay chân là bệnh lý gì?

Đôi lúc, tê bì chân tay là tín hiệu cảnh báo cơ thể đang gặp phải một trong số những bệnh lý nguy hiểm dưới đây:

Thoái hóa cột sống: Theo tuổi tác, các đốt sống trở nên yếu và bào mòn. Cơ thể vì vậy tạo và tích tụ canxi để khắc phục tình trạng này, nhưng điều đó lại vô tình gây nên gai xương chèn ép rễ thần kinh gây đau nhức và tê ngứa ở tay chân.

Thoát vị đĩa đệm: Tương tự như gai xương, đĩa đệm khi trượt khỏi vị trí ban đầu cũng sẽ chèn ép vào các mô mềm và các dây thần kinh xung quanh, từ đó dẫn đến đau nhức, tê ngứa chân tay.

Thoái hóa khớp: Đây là tình trạng sụn khớp bị bào mòn, các đoạn xương có thể lệch khỏi vị trí vốn có do khớp mất khả năng kết nối, từ đó gây tổn thương các mô và rễ thần kinh xung quanh, làm cho tay chân bị tê.

Hẹp ống sống: Thoái hoá cột sống hay thoái vị đĩa đệm nặng có thể chèn ép vào ống sống, làm hẹp ống sống, ảnh hưởng đến xúc cảm ở tay chân. Nếu tình trạng hẹp ống sống không sớm được can thiệp, nguy cơ tắc nghẽn lưu lượng máu và dẫn truyền thần kinh đến tứ chi rất dễ xảy ra, gây tê mỏi chân tay.

Viêm đa khớp dạng thấp: Các khớp ở tay và chân khi bị viêm nhiễm, sưng tấy dễ dẫn đến bệnh tê bì chân tay, đặc biệt là những người hay ngồi hoặc đứng quá lâu.

Đa xơ cứng: Bệnh này là rối loạn tự miễn, có tác động trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương, gây hại đến màng bọc Myelin và làm cho người bệnh bị tê tay chân.

Hội chứng ống cổ tay: Các dây thần kinh đi qua cổ tay bị chèn ép do các gân bị sưng lên, khiến cho cảm giác ở các ngón tay bị suy giảm và hạn chế các cử động, lâu dần dẫn đến tê bì tay.

Viêm đa rễ thần kinh: Đây là bệnh do tổn thương hệ thần kinh ngoại biên, gây nên rối loạn cảm giác và cản trở khả năng vận động của người bệnh. Theo thời gian, bệnh có thể gây ra tê bì tay chân.

Xơ vữa động mạch: Bệnh xơ vữa động mạch khiến cho lòng động mạch bị thu hẹp, dẫn đến dây thần kinh bị chèn ép và khiến người bệnh bị tê tay chân.

3. Tê bì chân tay do nguyên nhân khác

Ngoài nguyên nhân bệnh lý, một số trường hợp tê nhức tay chân là do yếu tố nguy cơ sau:

• Chấn thương: Tình trạng tổn thương tay, chân, cột sống, hông, mắt cá do tai nạn giao thông, lao động hoặc tai nạn thể thao có thể khiến cơ bị sưng viêm và chèn ép lên dây thần kinh, từ đó làm cho chân tay tê bì.
• Sai tư thế: Ngồi/đứng một chỗ quá lâu, nằm ngủ nghiêng một bên, khuân vác vật nặng, thói quen kê gối cao hoặc mang giày cao gót, có thể làm tổn thương mao mạch và rễ thần kinh, dẫn đến tê chân tay và giảm khả năng vận động thể chất.
• Yếu tố lối sống: Mặc đồ quá bó, căng thẳng kéo dài hoặc thời tiết thay đổi đột ngột làm cho các tế bào thần kinh gần bề mặt da trở nên mẫn cảm hơn, dễ gây ngứa và tê bì chân tay.
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc: Một số loại thuốc điều trị có thành phần gây mẫn cảm, có thể gây tê tay chân, người bệnh cần hết sức lưu ý.
• Phụ nữ mang thai: Ở giai đoạn cuối thai kỳ, thai nhi chèn ép mạch máu và rễ thần kinh, khiến quá trình lưu thông máu trở nên khó khăn. Do đó, khi duy trì một tư thế quá lâu hoặc thực hiện động tác ngồi xổm, bà bầu dễ bị tê mỏi, đau nhức chân tay.
• Thiếu hụt vitamin và khoáng chất: Sự thiếu hụt vitamin B12, Kali hoặc Magie trong cơ thể gây ra tình trạng tê ngứa ở cả tay và chân.
• Lạm dụng rượu bia: Rượu bia là tác nhân phá hủy mô xung quanh cơ thể, bao gồm hệ thống dây thần kinh. Điều này cũng lý giải tại sao tiêu thụ quá nhiều thức uống có cồn khiến bạn gặp phải triệu chứng yếu cơ, ngứa ran và tê bì ở chân tay.

4. Bệnh có nguy hiểm không? Khi nào cần gặp bác sĩ?

Thời gian đầu, cảm giác tê bì, ngứa ran ở chân tay không quá nghiêm trọng nên người bệnh có khuynh hướng xem nhẹ, thậm chí bỏ qua không đi khám với bác sĩ. Về lâu dài, triệu chứng trở nên nặng hơn, gây ra hàng loạt biến chứng khôn lường cho sức khỏe cũng như cuộc sống, cụ thể:

• Cảm giác đau buốt, tê nhức kéo dài khiến người bệnh mất ăn, mất ngủ và suy giảm sức khỏe nghiêm trọng.
• Ảnh hưởng đến khả năng vận động, làm cho bệnh nhân khó khăn trong sinh hoạt, làm việc và đi lại hằng ngày.
• Nếu không điều trị sớm, tê bì tay chân biến chứng sang teo cơ, liệt chi, mất khả năng vận động hoặc rối loạn tiểu tiện không tự chủ.
• Hình thành khối u ác tính chèn ép vào hệ thống dây thần kinh, nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

Do đó, nếu người bệnh vừa tê bì chân tay vừa có thêm các triệu chứng sau đây thì bạn nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và có phương hướng chữa trị thích hợp:

• Thời gian tê chân tay diễn ra liên tục hơn 4 tuần.
• Có sự thay đổi về màu sắc, hình dạng, nhiệt độ của chân và tay.
• Đi cùng với các dấu hiệu mãn tính.
• Chóng mặt, đau đầu, hay quên, khó thở, co giật.
• Không kiểm soát được bàng quang, ruột.
• Khó khăn trong đi lại, sinh hoạt.

5. Phương pháp chẩn đoán chứng tê bì chân tay

Để chẩn đoán đúng nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ thường sẽ làm theo quy trình sau:

Tìm hiểu bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi người bệnh về các triệu chứng gặp phải, thời gian bị tê mỏi tay chân và có gặp phải chấn thương hay bệnh lý nào không.

Khám tổng quát: Sau đó bác sĩ tiến hành kiểm tra chức năng thần kinh, gồm kiểm tra phản xạ, sức mạnh cơ bắp, chức năng cảm giác để xác định mức độ tê bì tay chân và vị trí bị tê bì.

Chẩn đoán lâm sàng: Để chẩn đoán chính xác hơn, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm cần thiết như chụp MRI, chụp CT và xét nghiệm máu.

6. Một số biện pháp phòng ngừa tê bì chân tay

Nhằm phòng ngừa hiện tượng tê chân tay, bạn nên làm những điều sau:

• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, đủ dinh dưỡng như vitamin, khoáng chất, vi chất,…
• Tập thể dục thể thao đều đặn để lưu thông khí huyết, cơ thể dẻo dai, linh hoạt.
• Sinh hoạt lành mạnh, hạn chế thức khuya, căng thẳng, ngủ đủ giấc, ngồi đúng tư thế,…
• Giữ cân nặng ở mức ổn định vì nếu thừa cân quá mức sẽ làm dây thần kinh bị chèn ép và làm tay chân tê bì.
• Hạn chế uống bia rượu, hút thuốc lá, ăn đồ ăn nhanh, nhiều dầu mỡ,…
• Dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn hợp lý.

Bản chất tê bì chân tay không quá nguy hiểm, nhưng đôi khi nó lại là dấu hiệu cảnh báo về một hoặc nhiều vấn đề sức khỏe phức tạp hơn. Nếu bạn hoặc người thân cảm thấy tê bì chân tay bất thường, hãy theo dõi trong một thời gian, nếu triệu chứng ngày càng nặng hơn thì hãy đi khám để được tư vấn và chữa trị sớm nhé!